آرشیو تیر ماه 1399

با درمان اختلال خواب می‌توان طیف گسترده‌ای از اختلالات عصب شناختی را پیشگیری کرد .

محمد نامی ، مجری طرح با بیان اینکه این مطالعات با عنوان "ارزیابی تبعات اختلال تنفسی انسدادی خواب بر نقشه مغزی و کارکردهای عصبی شناختی درافراد مبتلا" اجرایی شده است ، گفت : اختلال تنفسی انسدادی خواب روی نقشه مغزی و کارکردهای عصب- شناختی تبعات جدی دارد و بر اساس آخرین طبقه بندی‌ها تا حدود ۹۰ نوع اختلال خواب وجود دارد و اختلال خواب همواره تبعات مهمی روی سلامتی افراد برجای می گذارد ، از این رو موضوع پیچیدگی‌های خواب باید بیش از پیش درطب پیشگیری مورد توجه قرار گیرد .
 
وی با اشاره به چالش‌های ناشی از نادیده گرفتن طیف اختلالات خواب ، بر اهمیت پرداختن هرچه بیشتر به پژوهش های بین رشته‌ای و چند تخصصی در این حوزه تاکید کرد و افزود : با توجه به خصوصیت بین رشته‌ای حوزه مطالعات و پزشکی خواب و با تمرکز بر نقش مغز درسلامت خواب ، پژوهشی با عنوان «سندرم آپنه انسدادی خواب ، تغییرات ریز ساختاری خواب و عواقب اختلال عصب-شناختی» به اجرا در آمد .
 
نامی یکی از مهمترین اهداف این پژوهش را بررسی ارتباط احتمالی بین ریز ساختارهای خواب (الگوهای چرخشی متناوب در الکتروانسفالوگرافی خواب) و اختلالات شناختی در بیماران مبتلا به آپنه انسدادی خواب قبل و بعد از درمان مناسب با فشار مثبت مداوم یا سی پپ دانست و یادآور شد : بر این اساس در این پژوهش با استفاده از روش شبکه عصبی در داده‌های خواب در افراد «آپنه خواب» به مدل محاسباتی برای توضیح انتقال ناگهانی در نوار مغز حین خواب در بیماران آپنه خواب دست یافتیم .
 
مدیرگروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین بیان کرد : این پژوهش توانست با تکمیل بانک داده الکتروانسفالوگرافی و سایر پارامترهای زیستی خواب در جمعیت سالم و دچار آپنه انسدادی خواب اثر درمان سی پپ بر اشکالات تنفسی خواب و عملکردهای شناختی در بیماران دچار آپنه انسدادی خواب را تا حدی تعیین کند .
 
به گفته وی ، تعیین تبعات عصب شناختی آپنه انسدادی خواب و پیشنهاد الگوی ارزیابی و بازتوانی شناختی برپایه کارایی درمان در این بیماران از دیگر اقدامات انجام شده در این طرح بود .
 
نامی با اشاره به روند این پروژه گفت : افراد دچار وقفه تنفسی موقت حین خواب در ابتدا عموما خروپف می‌کنند یا دچار محدودیت در جریان تنفسی (هیپوپنه) می‌شوند . هر رویداد وقفه تنفسی با آپنه انسدادی خواب ۱۰ ثانیه یا بیشتر طول می‌کشد که در پی آن ۳ تا ۴ درصد افت در اشباع اکسیژن در خون رخ می دهد و این موضوع نواحی کلیدی مغز را در طول خواب با چالش اکسیژن رسانی مواجه می‌کند .
 
وی با اشاره به اثرات مخرب رویدادهای تنفسی حین خواب بر مغز، عنوان کرد : خطر بروز سکته مغزی در افرادی که آپنه خواب دارند تا ۳ برابر بیشتر و درعین حال تاثیرات شناختی آپنه روی مغز مساله ای قابل توجه است .
مدیرگروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز  با اشاره به اینکه وقفه‌های تنفسی خواب روی توجه ، تمرکز، حافظه ، یادگیری ، قضاوت ، حل مسئله و عدم کنترل هیجان و سایر علائم شناختی تاثیر می گذارد ، گفت : دراین پروژه تاثیرات عصب شناختی که اختلال آپنه خواب بر مغز می گذارد ، مورد بررسی قرار گرفت .
 
بر اساس اعلام معاونت علمی ریاست جمهوری ، نامی با بیان اینکه بر پایه مطالعات میدانی برآورد متخصصان این است که حدودا ۴میلیون نفر در کشور دچار آپنه شدید و متوسط خواب هستند ، گفت : با توجه به شیوع این مشکل در جامعه که بین ۵ تا ۲۰ درصد افراد را درگیر می کند ، نیاز به همکاری بین رشته‌ای و انجام پروژه‌های پژوهشی این چنینی بیشتر از همیشه احساس می‌شد .

منبع : درمان اختلال عصب شناختی با رفع اختلال خواب

افرادی که به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند ظرفیت تحمل روانشناختی پایینی دارند و در شرایط قرنطینه آسیب شدید روحی متحمل شده که اضطراب و استرس روحی را به دنبال دارد .

گوهریسنا انزانی در گفت‌وگو با ایسنا ، ضمن ارائه توضیحاتی درباره تاثیر استرس و اضطراب در ابتلا به بیماری کووید-۱۹ ، با بیان اینکه انسان‌ها در مواجهه با حوادث ناگوار مانند سیل ، زلزله ، بیماری و... احساس می‌کنند کنترلی بر اوضاع آن ندارند و دچار استرس می‌شوند ، توضیح داد : در حال حاضر افراد در مواجهه با همه‌گیری ویروس کرونا دچار استرس شده‌اند ؛ ویروسی که سبب نگرانی‌های سلامت همگانی شده و در پی آن منجر به افزایش بیماری‌های روانشناختی مانند اضطراب ، ترس ، افسردگی ، رفتار اجتنابی ، خشم ، اختلال خوابی و استرس پس از سانحه شده است .

همچنین درباره وضعیت روانی افراد نسبت به ویروس کوویدـ ۱۹ اظهار کرد : در حال حاضر به نظر می‌رسد اضطراب ناشی از ابتلا به این ویروس افزایش زیادی داشته است ؛ اگرچه اضطراب واکنشی طبیعی نسبت به شرایط سخت و تهدیدآمیز است ، اما در صورت تشدید باعث اختلال زندگی فرد می‌شود و در این حالت بر روی سیستم ایمنی بدن اثر گذاشته و بدن را بیمار پذیرتر می‌کند . 

وی تاکید کرد : پژوهش‌های جدید روانشناختی درباره بیماری کوویدـ ۱۹ حاکی از آن است که افرادی که به این ویروس مبتلا می‌شوند ظرفیت تحمل روانشناختی پایینی دارند و در شرایط قرنطینه آسیب شدید روحی متحمل می‌شوند . براساس پژوهش‌های دیگر نیز استرس آثار جسمی بسیار زیادی بر بدن وارد می‌کند ؛ البته در این شرایط استرس علائم جسمانی ، هیجانی ، فکری و رفتاری در افراد ایجاد می‌کند ؛ در علائم جسمانی تپش قلب و سردرد افزایش پیدا کرده و فرد احساس خستگی دارد ، در نهایت نقص سیستم ایمنی و آسیب پذیری در برابر کووید ـ ۱۹ را تجربه می‌کند .

انزانی درباره نشانه‌های استرس و اضطراب گفت : دلشوره ، نگرانی ، کلافگی ، کاهش اشتها ، تغذیه نامناسب و بدخوابی یا کم خوابی ، داشتن افکار خودکشی و افکار مرگ از علائم استرس و اضطراب است .

بنابر اظهارات این روانشناس ، استرس منجر به کاهش توجه و تمرکز ، شوک شدن ، افزایش ترس ، صحبت کردن‌ و گوش دادن‌های مکرر به صحبت‌های پیرامون بیماری ، پیگیری مداوم علائم از طریق شبکه‌هایی که بعضا اطلاعات نادرستی گزارش می‌دهند و خودبیمارپنداری می‌شود .

وی تصریح کرد : نشانه‌های هیجانی موجب ترس ، غم و خشم ، نشانه‌های فکری موجب انکار، خطاهای ذهنی و فاجعه‌سازی ، تمرکز و توجه پایین ، پرورش افکار خودکشی و نشانه‌های رفتاری موجب بی‌توجهی به سلامت بدن خود و میل به مصرف سیگار، مشروب و مواد می‌شود .

انزانی معتقد است که شنیدن اخبار منفی در این روزها، وجود شبکه‌های غیر معتبر، بزرگنمایی کردن مسائل ، عدم اطمینان به متخصصان و.... موجب افزایش استرس می‌شود . همچنین رفتارهای هیجانی نامتناسب نیز می‌تواند استرس و اضطراب را دو چندان کند ، به ویژه افرادی که قبلا دچار اختلال اضطراب ، افسردگی ، اضطراب بیماری و وسواس بوده‌اند در این شرایط اضطراب و استرس‌شان افزایش پیدا می‌کند .

انزانی ادامه داد : البته استرس از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بستگی به ژنتیک و تجارب قبلی فرد دارد ؛ به عبارتی دیگر کسانی که یکی از اعضای خانواده شان این بیماری را تجربه کرده باشند ، استرس و اضطراب‌شان نسبت به افرادی که در نزدیکان خود این بیماری را مشاهده می‌کنند بیشتر است .

وی در ادامه به ارائه راهکارهایی ساده برای کنترل استرس و اضطراب در برابر بیماری کرونا پرداخت و گفت : برای مواجهه با بیماری کرونا باید نشانه‌های استرس را در خود بشناسیم ، زیرا شناخت نشانه‌های جسمی ، هیجانی ، فکری یا رفتاری باعث می‌شود چرخه معیوب استرس را بشکنیم و سپس تاب‌آوری خود را افزایش دهیم ؛ یعنی بدانیم که چگونه حل مسئله کنیم و با مشکلاتی که در حال حاضر پیش آمده و کنترلی بر آن نداریم مقابله کنیم . بهترین راه این است که افراد به توصیه‌های ارائه شده توسط متخصصان توجه و عمل کنند ، تحرک کافی داشته باشند ، با اقوام و دوستان مثبت صحبت کنند ، اگر ترسی در ذهنشان دارند آن را با جزئیات بنویسند و سپس آن را دور بیاندازند و فیلم‌های شاد ببینند .

همچنین برای افزایش تمرکز و توجه بازی‌های فکری انجام دهند ، از برچسب زنی به خود یا دیگران پرهیز کنند ، از جمع‌های پرتنش فاصله بگیرند و بپذیرند که همه چیز در کنترل انسانها نیست ، از لحظه حال لذت ببرند و تا حد ممکن آهنگ‌های آرامش‌بخش گوش دهند و فضای آرامش بخشی را برای خود فراهم کنند و سرگرمی و علایق خود را دنبال کنند .

به گفته این روانشناس ، همچنین خواب کافی ، تغذیه مناسب ، تنفس‌های عمیق یا رهاسازی عضلات و نقاشی کشیدن می‌تواند در کاهش استرس نقش داشته باشد .

منبع : تاثیر اضطراب بر وضعیت روحی بیماران کرونایی

انجام ورزش منظم یکی از راه‌های جلوگیری از مضرات و معایب بی‌حرکتی و فعالیت نکردن طی دوران قرنطینه خانگی به دلیل شیوع ویروس کرونا است .

سادات شجاعى روانشناسى بالینى و خانواده درمانگر درباره تأثیر ورزش در دوران پس از کرونا ، اظهار کرد : در زمان شیوع کرونا ویروس ، تحرک بدنی می‌تواند نقش پیشگیرانه داشته باشد ، البته از مهم‌ترین این اقدامات انجام ورزش منظم است . در حقیقت انجام ورزش منظم یکی از راه‌های جلوگیری از مضرات و معایب بی‌حرکتی و فعالیت نکردن طی دوران قرنطینه خانگی است .

این روانشناس بیان کرد : کاهش قدرت عضلات و پایین آمدن توان قلبی-عروقی و ریوی به دنبال بی‌حرکتی خصوصاً در جمعیت مسن و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای از جمله علل افزایش ناتوانی در این قشر آسیب پذیر جامعه است . ویروس کرونا و ترس از مبتلا شدن به آن ، در حال حاضر افراد جامعه را به سطح بالاتری از استرس دچار کرده است ، هر چند مؤلفه‌های دیگری از جمله اوضاع اقتصادی هم در افزایش آن بی‌تأثیر نیست . پس باید چه کاری انجام دهیم که بتوانیم خودمان را قوی و با نشاط پرورش دهیم ، یکی از راه‌هایی که کارشناسان به شما توصیه می‌کنند که کم هزینه و با بهره‌دهی و اثربخشی بالا می‌باشد ، ورزش است .

وی افزود : ما نباید خودمان را از این نعمت که منجر به سلامتی می‌شود محروم کنیم و به دنبال بهانه‌ تراشی باشیم و به خودمان تلقین کنیم که وقت نداریم ! اگر کمی دقت کنیم خواهیم دید چقدر زمان برای تمرین و پرداختن به ورزش داریم ، شما در روز چند دقیقه به رصد فضای مجازی یا تماشای تلویزیون می‌پردازید ، ما فقط به شما توصیه می‌کنیم روزی ۳۰ دقیقه در روز از ۲۴ ساعت را به تمرین بپردازید .

شجاعى با بیان اینکه اطلاع رسانی کافی در زمینه پیشگیری و کنترل کرونا در جامعه انجام شده است ، ادامه داد : دیر یا زود با دوران پسا کرونا که از آن غافل شده‌ایم ، روبه رو خواهیم شد . وقتی یک بیماری علاوه بر سلامت جسمی ، به سلامت روانی افراد جامعه نیز اثر می‌گذارد ، دیگر تنها به عنوان یک بیماری تلقی نمی‌شود ، بلکه یک بحران است که همه افراد جامعه به کمک هم می‌توانند از آن عبور کنند . ورزش به عنوان یک عامل تأثیرگذار در سلامت جسمانی و روانی می‌تواند در این امر موثر باشد .

این روانشناس تصریح کرد : ورزش علاوه بر اینکه ابزار ارزشمندی برای حفظ سلامت جسمانی است ، رابطه نزدیکی با سلامت و بهداشت روانی و به ویژه پیشگیری از بروز ناهنجاری‌های روانی دارد . ورزش از اضطراب و افسردگی می‌کاهد و اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد . ورزش به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی باعث آزاد کردن انرژی‌های اندوخته می‌شود و این خود بسیار لذت‌بخش و آرامش‌دهنده است .

وی اضافه کرد : ورزش در سلامت و آمادگی جسمانی ، تعادل و ثبات هیجانی ، جلب توجه ، رقابت ، رشد اعتماد به نفس ، تصویر مثبت بدنی و اجتماعی و تأمین نیاز‌های دوستی ، احساس امنیت و تقویت گروهی ، تأثیر فراوانی دارد . اگر سلامت روانی را به معنای احساس راحتی نسبت به خود و دیگران تعریف کنیم ، معیار‌های آن موفقیت ، تعادل هیجانی ، سازگاری با محیط، واقع بینی ، احساس ارزشمندی و اجتماعی بودن خواهد بود ، بنابراین ورزش با فعالسازی چنین معیار‌هایی نه تنها به بهداشت جسم بلکه به بهداشت روانی هم کمک می‌کند و همچنین اضطراب افراد با پرداختن به ورزش به میزان بسیار زیادی کاهش می‌یابد .

شجاعى با اشاره به اینکه هر نوع ورزش می‌تواند در کاهش استرس و اضطراب مفید باشد، افزود: ورزش می‌تواند یکی از آرامش بخش‌ترین فعالیت‌هایی باشد که به کاهش استرس کمک می‌کند . برای بدن و ذهن بسیار آرامش بخش است ، تمرینات مغز را برای ترشح هورمون‌های احساس خوب که به نام اندورفین شناخته می‌شوند ، تحریک می‌کند و این شرایط استرس را کاهش داده و موجب شکل گیری احساس خوب می‌شود .

این روانشناس گفت : توجه به سلامت جسم یک اصل است که نباید از آن غافل شد ، غذای سالم ، خواب کافی و مهمتر از این‌ها ورزش سه اصل مهم در سلامت جسم هستند . ورزش کردن برای از بین بردن اضطراب این روز‌ها بسیار موثر است ، اگر تغذیه سالم وجود داشته باشد، می‌تواند از میزان استرس، خشم و کج خُلقی در این روز‌ها را کاهش داد .

وی ادامه داد : اهمیت ورزش در ارتقای سلامتی و نقش آن در مقابله با بیماری‌ها و از جمله تقویت بعد جسمانی و ذهنی برای مقابله با شیوع یک بیماری جدید و ناشناخته چون کرونا ویروس این موضوع نشان می‌دهد که تثبیت فرهنگ ورزش در خانه و نهادینه کردن این فرهنگ بین خانواده‌ها تا چه اندازه مهم است و باید به عنوان یک تجربه جدید مورد مطالعه قرار گیرد و بر تداوم آن کوشید .

شجاعى اضافه کرد : ایده ورزش در خانه هم برای افراد و هم برای جوامع بحران زده از کرونا بسیار فایده بخش است و معتقدیم اگر افراد در این شرایط بحرانی طرز فکر خود را تغییر دهند در این صورت می‌توانند با دید مثبت تری به موضوع نگاه کنند و حتی به راحتی به فواید ورزش کردن در خانه پی ببرند که از آن جمله فواید عبارتند از صرفه جویی در وقت ، پایین آمدن هزینه‌های مالی ، رعایت بهداشت فردی ، حضور نداشتن در اجتماع و در نتیجه آن پایین آمدن ریسک ابتلا به ویروس کرونا ، ایجاد محیطی دوستانه با ورزش کردن در کنار خانواده ، علاقه‌مند شدن سایر افراد خانواده و روی آوردن آن‌ها به ورزش ، تعیین نکردن وقت خاصی برای ورزش کردن بر خلاف رفتن به مراکز ورزشی که باید سر ساعت مقرر در محل حضور یابند ، اما با ورزش در خانه به راحتی می‌توانند زودتر یا دیرتر شروع به تمرینات کنند ، با ورزش کردن در خانه می‌شود یاد گرفت که با کمترین امکانات ورزشی حتی با نبود آن‌ها با انجام حرکات ورزشی می‌توانند به بدن سلامتی را هدیه دهند ، در ورزش در خانه حتی نیاز به داشتن مربی به صورت فیزیکی نیست ، چراکه افراد به راحتی می‌توانند با استفاده از فیلم‌های آموزشی ورزشی مربی خود باشند .

این روانشناس ادامه داد : مسلما ورزش امری ضروری در زندگی و حفظ سلامتی همه ماست ، چراکه هم در بعد قهرمانی و هم در حوزه سلامت عمومی با حیات روزمره ما گره خورده است ، از طرفی به نظر می‌رسد که کووید ۱۹ تا زمان کشف واکسن آن و ریشه کن شدن کامل این ویروس با ما خواهد بود و همین امر لزوم ماندن در خانه را هنوز هم تقویت می‌کند ، اگرچه اماکن ورزشی و باشگاه‌ها با حفظ پروتکل‌های بهداشتی در حال فعالیت هستند .

وی خاطرنشان کرد : برحسب ضرورت نیاز است که ورزش در خانه همچنان مورد تأکید مقامات بهداشتی و ورزشی کشور قرار گیرد و اهمیت آن نزد خانواده‌ها مرتب به مردم گوشزد شود ، کما اینکه هر دم ممکن است با شیوع امواج جدید کرونا و پیک‌های جدید‌تر جامعه به سمت قرنطینه دوباره سوق داده شود ، در این بین تجربه اولیه پویش‌های ورزش در خانه می‌تواند به کمک آید ، به همین خاطر باید بر روی این پویش مهم مطالعه دقیق‌تر صورت گیرد و در راستای ارتقا و گسترش آن کوشش بیشتری شود تا به عنوان یک سپر محکم در مقابله با کرونا و هر ویروس دیگر در آینده به کار گرفته شود .

منبع : تأثیر ورزش بر کرونا و پسا کرونا

رئیس سازمان آموزش‌ و پرورش استثنایی از طرحی برای سنجش سلامت کودکان نو آموز  و جداسازی کودکان با شرایط خاص در مدارس اطلاع داد 

رئیس سازمان آموزش‌ و پرورش استثنایی از ثبت‌نام ۲۵۰ هزار کودک در طرح سنجش خبرداد .

 سید جواد حسینی در خصوص برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نوآموزان بدو ورود به دبستان در روزهای کرونایی گفت : تمام ابعاد کاری آموزش‌ و پرورش تحت تاثیر کرونا است ازاین‌ رو طرح سنجش را با یک ماه تاخیر شروع کردیم زیرا این برنامه جوهره اصلی‌اش حفظ و ارتقا سلامت است .

رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی با بیان چرایی اجرای برنامه سنجش اظهار کرد : براساس مصوبه هیات دولت در سال ۷۵ ، اساسنامه سازمان و قانون برنامه پنج ساله اجرای طرح سنجش الزامی است.

وی افزود: انجام برنامه سنجش به بهبود کیفیت آموزش‌وپرورش منجر می‌شود زیرا با شناسایی دانش آموزان ناتوان جسمی و حرکتی ،‌ اوتیسم  می‌توان دانش آموزان را جایابی مناسب کرد .

رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی گفت :‌ با مجوز ستاد ملی مقابله با کرونا این طرح را شروع کردیم و همه پروتکل‌ها را رعایت کرده‌ایم . در حال حاضر سنجش فقط از دانش آموزان بدو ورود به دبستان گرفته می‌شود و ۲۰۰ پایگاه سنجش را نسبت به سال گذشته افزایش دادیم.

وی افزود : کار دیگری که ما امسال انجام دادیم این بوده که پیش‌تر اتاق انتظار برای والدین نداشتیم اما اکنون این اتاق برای والدین در نظر گرفته‌ شده است . همچنین قبلا زمان سنجش برای هر دانش‌آموز ۱۵دقیقه بوده اما اکنون زمان سنجش برای هر فرد را به ۳۰دقیقه رسانده‌ایم.

حسینی ادامه داد : ما پیش‌تر در شیفت بعدازظهر امکان سنجش را نداشتیم اما الان این امکان فراهم ‌شده و سنجش در شیفت بعدازظهر نیز انجام می‌شود . همچنین ضدعفونی کردن دانش‌آموزان ، استفاده از ماسک و نحوه پرداخت هزینه‌های از طریق دستگاه لحاظ شده است.

رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی در خصوص نوبت‌دهی برای سنجش سلامت نوآموزان گفت : خانواده‌ها ضمن مراجعه به مدارس برای ثبت‌نام نوآموز خود ، در طرح نوبت‌دهی طرح سنجش نیز قرار می‌گیرند.

وی افزود : اگر ازدحامی در پایگاه‌های سنجش بوده است به این دلیل است که خانواده‌ها در ساعت مقرر مراجعه نکرده‌اند .

حسینی در پاسخ به این پرسش که تا امروز چه تعداد از نوآموزان در این طرح شرکت کردند ، گفت: تا امروز۲۵۰ هزار نفر نوبت‌گیری و ۱۳ هزار نفر در طرح سنجش شرکت کردند که نسبت به گذشته استقبال خوبی بوده است.

وی در پایان گفت: اگر در استانی ستاد ملی مقابله با کرونا تشخیص داد که فعلا نباید طرح سنجش دانش آموزان صورت گیرد ،‌ می‌‎توانند آن را به زمان دیگری موکول کنند که شرایط بهتر باشد .

منبع : آمار ثبت نام کودکان در طرح سنجش سلامت

رییس دانشکده روانشناسی  دانشگاه تهران با بیان اینکه در آیات قرآن کریم به تفصیل به سازه‌های روانشناسی مثبت تأکید شده که انسان‌ها را به خود تنظیمی فرا می‌خواند ، گفت : به‌طور کلی می‌توانیم بگوییم تفاوتی اساسی بین سازه‌های قرآن و روانشناسی وجود دارد و قرآن به نیرویی جاودانه ، یعنی خداوند متصل است .

نخستین همایش ملی قرآن و روانشناسی به صورت مجازی و با حضور آیت‌الله سیدمحمد غروی ، رییس پژوهشکده علوم رفتاری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ، محمود نیلی ، رییس دانشگاه تهران ، الهه حجازی ، رییس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران به همراه جمعی از پژوهشگران و متخصصان علوم قرآنی روانشناسی در دانشگاه تهران برگزار شد.

محمود نیلی ، رییس دانشگاه تهران در این همایش با بیان اینکه امروز در همه دنیا شاهد شیوع ویروس کرونا هستیم و طبیعتاً پیدا کردن راه حل برای مشکلات و مسائل آن ضروری است ، اظهار کرد : همه ما می‌دانیم دنیا مدت‌هاست که با سختی و دشواری بسیار برای پیروزی در مقابل این ویروس مقابله می‌کند و در این جریان قطعاً دانشگاه در ارائه راهکار مناسب در جهت مقابله با این ویروس ، نقش بسیار اساسی دارد .

وی افزود : ویروس کرونا به ما نشان داد که علم جایگاه ویژه‌ای دارد و بدون اتکا به علم ، نمی‌توانیم مشکلات و چالش‌های جهانی را حل کنیم ، پدیده شیوع ویروس کرونا به ما نشان داد که مشارکت و همدلی یک امر بسیار ضروری است . همچنین شیوع ویروس کرونا به ما نشان داد که حضور ، مشارکت و اعتقادات مردم چه میزان برای مدیریت شرایط و حفظ آرامش و همچنین برای جلوگیری از توسعه بیماری مهم است .

رییس دانشگاه تهران با بیان اینکه دانشگاه‌ها در این مدت سعی کرد‌ند به تعهدشان عمل کنند ، ادامه داد : اگرچه مسئولیت ارائه آموزش در جامعه خیلی پررنگ شد ، اما در کنار اینها ، دانشگاه از سایر مسئولیت‌های اجتماعی خود غافل نشد و سعی کرد که نظرات کارشناسی خودش را در اختیار نهاد‌های مسئول و مردم قرار بدهد ، تا بتوان به نحو بهتری با این مشکل و بحران مقابله کنیم .

قرآن تفکر انسان را مورد توجه قرار داده است و باتوجه به آن سعی کرده است ضمن ارائه آموزش‌های لازم و تربیت‌های مناسب انسانی و اخلاق ، یک انسان مومن و متعهد بسازد ، طبیعتاً بخشی از روح و روان انسان در این زمینه بسیار موثر است.

نیلی با اشاره به اینکه فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه همچنان ادامه دارد ، گفت: برگزاری این کنفرانس نشان داد که دانشگاه وظایف خودش را فراموش نکرده است و از همه امکاناتش استفاده می‌کند تا بتواند به جامعه کمک کند ، این وظیفه قطعی دانشگاه است و در این میان ، موضوع کنفرانس هم بسیار باارزش و درخور است.

وی در ادامه با بیان اینکه قرآن در نگاه ما مسلمانان جایگاه ویژه‌ای دارد و کتاب عمل و رفتار ماست ، گفت : روانشناسی در این شرایط حساس ، موضوع بسیار مهم و حساسی شده است ، چراکه می‌تواند برای مردم مهم باشد . نگاه قرآن به موضوع روانشناسی طبیعتاً موضوعی است که کارشناسان باید در خصوص آن نظر بدهند ، اما در یک نگاه کلی به‌خوبی می‌توان متوجه شد که قرآن تفکر انسان را مورد توجه قرار داده است و باتوجه به آن سعی کرده است ضمن ارائه آموزش‌های لازم و تربیت‌های مناسب انسانی و خلاق ، یک انسان مومن و متعهد بسازد ، طبیعتاً بخشی از روح و روان انسان در این زمینه بسیار موثر است.

رییس دانشگاه تهران اظهار کرد : قرآن به مفاهیم اسلامی از جمله دین ، امید ، ایمان ، اعتقاد به خدا ، توکل و محبت به والدین بسیار اهمیت داده است ، خداوند در قرآن از تزکیه و پاکسازی نفس سخن گفته است و همه این‌ها به شکلی با موضوع روح و روان انسان مرتبط می‌ شود و اینجا نقشه روانشناسی موثر خواهد بود.

نیلی گفت: از آنجایی که انسان موجود بسیار پیچیده‌ای است و روانش این پیچیدگی را باعث شده است ، استعانت از آموزه‌های دینی و قرآنی می‌تواند ما را در این راه بسیار غنی کند ، معتقدیم که قرآن موارد بسیار ارزشمندی دارد که زمان بسیار زیادی طول خواهد کشید تا انسان به همه این موضوعات و مطالب پی ببرد ، این نشان می‌دهد که قرآن برای همه نسل‌ها مفید است.

عملیاتی کردن سازه‌ها‌ی روانشناسی در قرآن
در بخش دیگری از این همایش ، الهه حجازی ، رییس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران با بیان اینکه بسیار خرسندیم که این همایش متبرک شده به نام قرآن کریم در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران برگزار می‌شود ، گفت : دانشکده ما یکی از قدیمی‌ترین دانشکده‌های علوم تربیتی کشور است و جا داشت که اولین همایش قرآن و روانشناسی در این مکان برگزار شود. ایده اولیه این همایش در سال ۱۳۹۸ ارائه شد و قرار بود در اردیبهشت ۹۹ به صورت حضوری برگزار شود ، اما به دلیل شرایط خاص کشور و شیوع بیماری کرونا ، این مهم محقق نشد ، اما پیگیری‌های دبیر علمی همایش منجر به این شد که این همایش به صورت مجازی برگزار شود که تجربه جدیدی برای دانشکده ، دانشگاه و به طور کلی آموزش عالی کشور است و امیدوارم که با نیت خیری که برگزارکنندگان این همایش دارند ، همایش موفقیت‌آمیزی را شاهد باشیم.

وی ادامه داد : دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران یک ویژگی خاص دارد و آن توجه به مسئله دین و آموزه‌های دینی بوده است. از سال ۱۳۸۰، همکاران من به دنبال عملیاتی کردن سازه‌ها‌ی روانشناسی در قرآن بودند و پیامد آن هم تولید ابزار‌هایی برای آزمون‌های رواشناسی مذهبی، آزمون توکل و پرسشنامه دینداری است که بسیار موفق بوده و مورد توجه جامعه علمی قرار گرفت.

رییس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران تصریح کرد : همانطور که مستحضر هستید ، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، اندیشمندان و متخصصان حوزه علوم تربیتی و روانشناسی به دنبال این بودند که با مطالعات مدون بتوانند چهارچوب مشخصی را برای مباحث روانشناسی فراهم بیاورند ، نتیجه این مطالعات و تلاش‌ها ، ارائه چهارچوب‌هایی برای تعلیم و تربیت اسلامی و مشخص کردن جایگاه انسان در اسلام و همچنین روانشناسی اسلامی بود که بسیار هم موفق بودند ، اما در حوزه روانشناسی شاهد این هستیم که در دو دهه اخیر، همکاران من به مطالعه روانشناسی در خصوص آموزه‌های دینی و نقش آن‌ها در سلامت روان پرداخته‌اند که نتیجه این موارد ، مطالعات و پژوهش‌هایی است که به نقش ایمان و معنویت و اخلاق در سلامت و بهداشت روان رسید و منجر به تدوین بسته‌های آموزشی و درمانی بر اساس آموزه‌های دینی شد.

شیوه‌های تهذیب نفس و درمان تربیت انسان در قرآن بیان شده است. خداوند این کتاب را راهنمای بشر قرار داده و به تفصیل به مورادی اشاره کرده است که این‌ سازه‌ها در روانشناسی مثبت هم مورد تأکید است.
حجازی اضافه کرد : مراجعه به قرآن و این همایش به طور خاص یک ویژگی اساسی دارد ، و آن این است که خداوند در قرآن کریم بر فطرت انسان و همچنین حالات مختلف روانی او تأکید داشته است ، همچنین شیوه‌های تهذیب نفس و درمان تربیت انسان را در قرآن بیان کرده است. در واقع مراجعه به قرآن از آن جهت اهمیت دارد که خداوند این کتاب را به عنوان یک راهنمای بشر قرار داده است و به تفصیل مورادی را در مورد بخشش ، عفو ، امید و صله رحم اشاره کرده است ، در واقع این‌ها سازه‌هایی است که روانشناسی مثبت هم در آن‌ها تأکید شده است ، و لذا در قرآن می‌بینیم که خداوند انسان‌ها را به خودتنظیمی فرا می‌خواند ، و این نیز از سازه‌های مهمی است که به عنوان تنظیم هیجان ارائه شده است.

وی با اشاره به اینکه خداوند در قرآن کریم درباره مراحل تحول انسان از بحث خودتنظیمی غیرارادی تا بحث خودتنظیمی ارادی می‌پردازد ، گفت: این بحثی است که امروز هسته اصلی نظریه‌های تحول انسان را شکل می‌دهد . خداوند در قرآن کریم انسان را بر خودشناسی عاملیت و همچنین عزت نفس تأکید می‌کند ، این‌ها در واقع همان سازه‌هایی هستند که امروز در روانشناسی بر آن‌ها تأکید می‌شود ، خداوند در قرآن کریم در مورد خانواده و روابط بین زن و شوهر و روابط بین خانواده صحبت می‌کند و ما امروز می‌بینیم که خانواده اساس یک جامعه را تشکیل می‌دهد ، بنابراین چیزی که اهمیت دارد و قرآن به آن تأکید می‌کند ، این است که در قرآن به بحث تفاوت‌های فردی می‌رسیم.

رییس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران گفت : به‌طور کلی می‌توانیم بگوییم یک تفاوت اساسی بین سازه‌های قرآن و سازه‌های روانشناسی وجود دارد و آن این است . قرآن به یک نیروی جاودانه ، یعنی خدای متعال متصل است و همین نیروی جاودانه باعث آرامش و سکون در زندگی ما می‌شود. به همین دلیل است که ما امیدواریم روانشناسی بومی ایران با تأکید بر آموزه‌های دینی بتواند جایگاه خودش را در این عرصه باز کند ، لذا امیدواریم با این همایش و ارائه مقالات ارزنده‌ای که در آن ارائه می‌شود ، بتوانیم پیشنهادات بسیار خوبی را برای راهی که آغاز شده است ، داشته باشیم و بتوانیم به درک کاملی از آموزه‌های روانشناسی در قرآن دست پیدا کنیم و دستاورد‌های این همایش برای جامعه علمی و دینی ما مهم و با اهمیت باشد .

منبع : تفاوت سازه های قرآن و روانشناسی

محققان استرالیایی تخمین زده‌اند شمار خودکشی‌ها در این کشور ممکن است تا پنجاه درصد افزایش یابد.

سالانه در این کشور ۳۰۰۰ هزار نفر خودکشی می‌کنند.

این مدل‌سازی هشدار داده که جوانان یک سوم کسانی را تشکیل می‌دهند که احتمالا به خاطر بحران ناشی از کرونا به آمار خودکشی سالانه استرالیا اضافه خواهند شد.

دولت تعهد کرد که ۲۶۰ میلیون پوند اضافی برای خدمات بهداشت روان اختصاص دهد.

منبع : افزایش شمار خودکشی بر اثر کرونا

ترس والدین از مبتلا شدن کودکان به کرونا نباید باعث درونی سازی ذهنی بچه ها و وحشت آنها از محیط و دوستان شود .

اخیراً با تغییر الگوی انتقال کرونا و مبتلا شدن کودکان نیز به این بیماری، موجی از نگرانی در بین خانواده‌ها ایجاد شده است, به طوری که برخی از والدین برای مراقبت از فرزندان خود به جای پرداختن به آموزش‌های «خود مراقبتی بهداشتی»، بچه‌ها را از محیط اطراف می‌ترسانند و ناخواسته تلاش می‌کنند ترس از تماس با اشیا و دوستان را در آنها درونی سازی کنند.

بازی فقط برای سرگرمی نیست بلکه بازی کردن جزئی مهم از زندگی و راهی برای رشد کودکان است. از طریق بازی است که کودکان یاد می‌گیرند به اشیا معنی دهند، روابط را دستکاری و کشف کنند، اجتماعی شدن را تمرین کنند، نقش‌های متفاوتی را ایفا و بیاموزند و هویت خود را بسازند. بچه‌ها در تعامل و ملاقات با گروه همسالان, یافته‌های خود را به اشتراک می‌گذارند، فن بیان خود را ارتقا می‌بخشند و با اجتماع آشنا می‌شوند به همین دلیل نباید آنها را از مواجهه با محیط ترساند.

خود مراقبتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را نباید به شکل ترس و وحشت از محیط و دوستان به کودکان آموزش داد, چرا که اگر ترس از محیط در کودکان درونی سازی ذهنی شود آنها به سرعت افرادی درونگرا، منزوی، گوشه گیر و مضطرب خواهند شد.

این متخصص مشاوره روانشناسی اضافه کرد: والدین باید سعی نمایند به فرزندان خود آموزش‌هایی را ارائه دهند, از جمله تماس با اشیا و وسایل بازی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تعامل با دوستان که البته با رعایت فاصله اجتماعی و یا ماسک می‌تواند بهترین هدیه و آموزش پدر و مادرها به کودکانشان باشد.

داودوندی با بیان اینکه حاصل هر مواجهه ذهنی با محیط، بستگی به شرایط محیطی موجود و ویژگی‌های محیطی دارد، افزود: در این میان باید یادآور شد که خانواده‌های درونگرا اغلب فرزندانی با همین خلق و خو تربیت می‌کنند, پس اگر بازی و محیط بیرون از خانه را نیز برای بچه‌ها وحشت آور کنید و آنها اقدام به درونی سازی ذهنی و پذیرش ترس در خروج از خانه کنند، بی شک در آینده با مشکلات شخصیتی بسیاری مواجه خواهند شد.

وی گفت: انطباق و سازگاری دو ویژگی منحصر به فرد در وجود هر فردی است که باعث می‌شود انسان در برابر محیط و تغییر شرایط, خود را وفق داده و با شرایط جدید به تعادل برسد. از آنجایی که ساده‌ترین و البته گاه مخرب‌ترین شیوه رفتاری والدین برای انطباق یافتن فرزندانشان ترساندن آنها است, در این میان برخی از والدین تلاش می‌کنند به جای فراگیری شیوه‌های فرزندپروری کارآمد، ساده‌ترین راه ناکارآمد را برای مراقبت از کودکان خود در مقابل مخاطرات احتمالی برگزینند که آن هم فقط روش ترساندن بچه‌ها در برابر موضوعاتی نظیر کرونا است.

آموزش‌های لازم به کودکان در خصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی و پرهیز از ایجاد هرگونه ترس و اضطراب در کودکان، دریافت آموزش‌های ضروری اولیه در خصوص شیوه‌های فرزندپروری متناسب با ویژگی‌های هر کودک از جمله اقدامات اثر بخش هر والدینی است.

منبع : تاثیر کرونا بر سلامت روان کودکان

موفقیت در مدیریت تا حدودی یک هدف ذهنی است . ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که مدیر موفق کیست ؟ رفتار ، ارزش ها ، ویژگی ها و مهارت های او چیست ؟ موفقیت چگونه اندازه گیری می شود ؟ وقتی بیشتر ما برای اولین بار مدیر می شویم به مدیرانی که برای آن ها کار کرده ایم نگاه کرده و سعی می کنیم کارهایی را انجام دهیم که آن ها انجام داده اند .

ممکن است سعی کنیم کارهایی را که مدیرانمان انجام می داده اند و دوست نداشته ایم را تکرار نکنیم . با این حال ، گاهی اوقات آنقدر فشارها زیاد است که به سراغ آن رفتارها رفته ، بیشتر دستور می دهیم و به جای تمرکز بر روی تیم یا فرد بر روی انجام تکلیف تمرکز می کنیم و این امر باعث کاهش موفقیت ما در مدیریت تیم می شود . در ادامه با تعریف مدیر موفق و مهارت های موفقیت در مدیریت بیشتر آشنا می شوید .

مدیر موفق چه کسی است ؟

فرد مدیر شخصی است که مسئولیت مدیریت شرکت را به عهده دارد که این امر مستلزم یادگیری مهارت های جدید مدیریت پروژه و مسئولیت های مختلف مدیریت پروژه است . مارک گربان (Mark Graban ) مطرح می کند : " مدیران بد دستور می دهند . آن ها راهنما نیستند و به کارمندان بدون هیچ توضیحی می گویند چه کاری انجام دهند " . " یک مدیر بد ، شما را مجبور می کند که کار کنید ، در حالی که یک مدیر موفق به شما اجازه می دهد که کار کنید " .

مدیر موفق رضایت را در این زمینه می یابد که به دیگران کمک کند بهره وری بالاتری داشته باشند نه اینکه سعی کنند خودشان بیشترین بهره وری را داشته باشند و مدیران بزرگ از ارعاب به عنوان ابزاری برای انجام کارها استفاده نمی کنند . در عوض ، آن ها الهام بخش و انگیزه بخش تیم خود برای رسیدن به اهداف هستند که در ادامه با مهارت های لازم برای مدیریت موفق با جزئیات بیشتری پرداخته شده است .

چگونه مدیر موفقی باشیم

برای مدیر موفق بودن ، لازم است میان تعهدات کاری شخص ، انتظارات کارمندان و انتظارات مدیر ارشد تعادل به وجود بیاید . مدیران لزوماً رهبر متولد نمی شوند اما رهبران خوب ، اغلب مدیرانی بزرگی پرورش دهند . در ادامه به پاسخ این سوال پرداخته شده که چگونه مدیر موفقی باشیم .

 مهارت گوش کردن را در خود تقویت کنید

مهارت گوش کردن ممکن است کلیشه ای یا مفهومی مبهم به نظر برسد اما به نقل از اندی استنلی ( Andy Stanley ) ، " رهبرانی که گوش نمی دهند سرانجام توسط افرادی محاصره می شوند که حرفی برای گفتن ندارند . " به عنوان یک مدیر ، شما باید بین دادن دستورالعمل دادن و گوش گردن به بازخوردهای کارمندان تعادل برقرار کنید .

قرار داشتن در مقام مدیریت به این معنا نیست که تصمیم گیرنده فقط باید شما باشید و تنها دیدگاه شما مهم است . هر کارمندی می تواند دیدگاه متفاوتی نسبت به شما داشته باشد و این امر به پیشرفت شما کمک می کند . بنابراین برای اینکه شانس پیشرفت را از دست ندهید سعی کنید به کارمندان خود خوب گوش کنید .

 مسئولیت پذیر باشید

وقتی یک پروژه شکست می خورد یا به موقع انجام نمی شود بسیاری از مدیران سعی می کنند از بار مسئولیت آن ، خود را رها کنند . در صورتی که برای مدیر موفق بودن لازم است افراد در زمان شکست به جای سرزنش کارمندان ، مسئولیت خود را پذیرفته و برای تغییر مشتاق باشد . این امر باعث می شود کارمندان نیز به او احترام بگذارند و در آینده در کنار مدیر خود بمانند .

 جذاب باشید

مدیر بودن به معنای کار تحت فشار ، تلاش برای تعادل بین اهداف شخصی ، شرکت و تیم است . همیشه این امکان وجود دارد که در موقعیت های استرس زایی قرار بگیرید که مسئولیت های تیم بر روی دوش شما باشد و لازم است پروژه ای را در زمان مقرر تحویل دهید . راز جذاب شدن یکی دیگر از مهارت های عالی بین فردی بوده و به مدیران کمک می کند انجام کارها را با کمک کارمندان پیش برده و در این شرایط استرس زا از اعضای تیم حمایت کنند که یکی از نکات مهم در داشتن این ویژگی ، احترام گذاشتن به کارمند است .

 اصول موفقیت در مدیریت را مطالعه کنید

لازم نیست برای رسیدن به موفقیت در مدیریت ، صدها کتاب انگیزشی در مورد موفقیت بخوانید اما لازم است در مورد کسانی که در این راه موفق شده اند شناخت داشته باشید . این کار به شما کمک می کند بدانید در موقعیت های مختلفی که در سازمان اتفاق می افتد چگونه رفتار کنید و با بحران ها چگونه روبرو شوید .

چگونه رهبری تیم را با موفقیت انجام دهیم ؟

برای اینکه بدانید چگونه مدیر موفقی باشیم لازم است از مهارت های لازم برای موفقیت در مدیریت تیم و چگونگی تقسیم وظایف آگاه باشید که در ادامه به این امر پرداخته شده است که چگونه مدیریت تیم را با موفقیت انجام دهیم .

 تقسیم کار داشته باشید

سه نوع مدیر وجود دارد : آن هایی که تلاش می کنند همه کارها را انجام دهند ، کسانی که هیچ کاری نمی کنند و کسانی که مسئولیت ها را تقسیم می کنند . مورد آخر همیشه برای موفقیت در مدیریت ضروری بوده و به افراد کمک می کند پروژه ها را به موقع و موثر به انجام برسانند . مدیریت عالی به این معناست که استعدادهای افراد شناخته شده و از توانایی های آن ها استفاده شود .

 در خط مقدم حل مسئله باشید

مدیر موفق بودن به برخورداری از مهارت حل مسئله و فراهم کردن راهنمایی در اوقات بحرانی نیاز دارد . در بن بست ها ، بسیاری از مدیران این تمایل را دارند که مسئولیت را بر دوش کارمندان بگذارند به خصوص اگر کارها همانطور که برنامه ریزی شده بود پیش نرفته باشد . این در حالی است که برای موفقیت در مدیریت ، لازم است مدیر در خط مقدم حل مسئله باشد حتی اگر اوضاع بسیار سخت پیش برود .

 دستاورد ها را به رسمیت بشناسید

برای ایجاد انسجام در تیم و موفق شدن در مدیریت ، شناخت استعدادها و صحبت کردن در مورد دستاوردها و به رسمیت شناختن آن ها بسیار ضروری است . اگر فردی برجسته در تیم شما وجود دارد حتما به استعدادها و توانایی های او اشاره کنید . در این صورت نه تنها آن فرد را تشویق کرده اید بلکه به دیگران هم انگیزه پیشرفت منتقل می کنید .

 برای جلسات فردی ، وقت بگذارید

چگونگی برخورد کارمندان با شما انعکاسی از چگونگی برخورد شما با آن ها است . به همین دلیل لازم است سعی کنید برای ملاقات های حضوری با کارمندان خود وقت گذاشته و با آن ها صحبت کنید . می توانید جلساتی هفتگی با تیم خود داشته باشید یا ملاقات های یک به یک با کارمندان ترتیب دهید . در این صورت ، در مورد همکارانتان و ارتباط آن ها با یکدیگر اطلاعات بیشتری خواهید داشت  و دستیابی به موفقیت در مدیریت برای شما امکان پذیرتر می شود .

 جمع بندی

در نهایت همه مهارت هایی که تا به اینجا برای موفق شدن در مدیریت مطرح شد ، در یک اصل نسبتا ساده خلاصه می شود : خودتان را خوب بشناسید و از اینکه بخواهید زیر بار مسئولیت های شدید قرار بگیرید اجتناب کنید . با قرار گرفتن در موقعیت مدیریت ، درهای زیادی برای شما باز می شود و مهم است که برای رسیدن به موفقیت در این مسیر و مدیریت موفق تیم ، مسئولیت پذیر باشید .

علاوه بر اینکه مهارت های مدیر موفق می تواند رضایت شغلی کارمندان را افزایش دهد ، راهکارهای اختصاصی دیگری نیز وجود دارد که مدیران می توانند با استفاده از آن ها رضایت کارمندان خود را بالا ببرند که اگر می خواهید در این مورد اطلاعات بیشتری کسب کنید می توانید در ادامه و بر روی لینک زیر کلیک کنید .

سوالات متداول

1- ✔️ مدیر موفق چه ویژگی هایی دارد ؟

✔️ فردی در مدیریت موفق است که به جای دستور دادن ، راهنما بوده و به جای ارعاب کارمندان ، انگیزه بخش آن ها باشد که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .

2- ✔️ برای موفقیت در مدیریت چه مهارت هایی لازم است ؟

✔️ مهارت گوش کردن و حل مسئله برخی از مهارت های لازم برای رسیدن به موفقیت در مدیریت است که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .

3- ✔️ چه راهکارهایی برای رهبری مناسب تیم وجود دارد ؟

✔️ برای رسیدن به این هدف لازم است استعدادها و توانایی های کارمندان شناخته شده و از دستاوردهایشان تقدیر شود که در مقاله به جزئیات آن بیشتر پرداخته شده است .

منبع : چگونه مدیر موفقی باشیم