علت رشد نکردن جنین چیست

بارداری دوره ای است که طی آن کودک در حال رشد ، در درون رحم مادر زندگی می کند و به طور کلی به سه مرحله زیگوت ، رویانی و جنینی تقسیم می شود . مرحله آخر ، یعنی مرحله جنینی که از دو ماه پس از بارداری تا تولد ادامه می یابد ، یکی از مهمترین و حساس ترین مراحل رشد است .

تغییرات اساسی شامل رشد تمامی اندام ها و اعضای حیاتی بدن و همچین ساختار عصبی و مغز در مرحله جنینی اتفاق می افتد ، به گونه ای که این تغییرات می توانند کودک را برای زندگی خارج از رحم آماده کنند و این میزان از رشد یافتگی به طور معمول بین سنین 37 الی 40 هفتگی کامل می شود .

در طول این دوره ، جنین بسیار آسیب پذیر است و هر گونه عاملی می تواند رشدش را تحت تاثیر قرار داده و در مواردی حتی باعث ناقص به دنیا آمدن و یا سقط جنین شود . بنابراین لازم است که والدین و به ویژه مادران باردار موارد آسیب زا و اثرات سو آنها را بشناسند و با مراقبت هایی که در این دوره به عمل می آورند به رشد سالم جسم و روان فرزند خود کمک کنند . برای این منظور اثرات مخرب عواملی مانند استرس ، افسردگی و مصرف الکل مادر را بر رشد جنین توضیح داده ایم .

تاثیر استرس مادر در حین بارداری بر جنین

احساس استرس در دوران بارداری یک امر طبیعی است زیرا بارداری به منزله پذیرفتن بسیاری از تغییرات است و تغییرات می توانند استرس زا باشند به این معنی که تغییر در زندگی خانوادگی ، فرم بدن و احساسات می تواند برای مادر تولید استرس کند . 

این استرس تا زمانی طبیعی تلقی می شود که شدید نباشد و مدت آن به درازا نکشد اما در صورتی که مدت و شدت آن افزایش پیدا کند ، برای مادر مشکلاتی مانند فشار خون و بیماری های قلبی به بار می آورد .

از طرف دیگر میزان بالای استرس در دوران بارداری می تواند رشد جنین را تحت تاثیر قرار دهد و احتمال به دنیا آوردن نوزاد نارس ( تولد در قبل از هفته 37 ام بارداری ) یا نوزاد با وزن کم ( وزن کمتر از 2500 گرم ) را افزایش دهد که این نوزادان در مقابل بیماری ها بسیار ضعیف و آسیب پذیر هستند .

 عوامل ایجاد کننده استرس شدید مادر در دوران بارداری

 وقایع منفی زندگی مانند طلاق ، بیماری جدی یا مرگ یکی از نزدیکان یا اعضای خانواده ، از دست دادن شغل یا خانه .

​ حوادث فاجعه بار مانند زمین لرزه ، طوفان ، سیل و انتشار یک بیماری مسری و غیره .

​ استرس های طولانی مدت مانند مشکلات مالی و فقر ، مشکلات زناشویی و جدال با همسر ، مورد تجاوز واقع شدن و غیره .

 طریقه تاثیر استرس مادر بر جنین 

 مادر بارداری که استرس شدیدی را تجربه می کند احتمالا دچار مشکلاتی در غذا خوردن و خوابیدن می شود و این موارد می توانند باعث کمبود وزن جنین شوند.

 استرس شدید و طولانی مدت ، مادر باردار را در معرض خطر جدی فشار خون بالا ، بیماری های قلبی و زایمان زودرس قرار می دهد و در این شرایط نوزاد نارس و کم وزن خواهد بود .

 استرس گاهی اوقات به شکل نوشیدن مشروبات الکلی و مصرف دخانیات بروز پیدا می کند و در صورتی که مادر در حین بارداری خود این مواد را مصرف کند ، کودکی که به دنیا خواهد آمد دچار مشکلات زیادی خواهد بود که نارسی ، کم وزنی ، ابتلا به سندروم جنین الکلی مواردی از این قبیل هستند .

 همچینن استرس می تواند بر روی سیستم ایمنی بدن مادر تاثیر بگذارد و آن را تضعیف کند ، در نتیجه مادر باردار ممکن است به راحتی به انواع بیماری های ویروسی مبتلا شود و اثر مستقیم این بیماری ها بر جنین می تواند شامل انواع نقص های جسمی و نارسی و کم وزنی و غیره باشد . 

 پژوهش ها نشان داده اند که استرس شدید مادر می تواند پیش بینی کننده انواع اختلالات عاطفی ، اختلالات عصبی ، اوتیسم و مشکلات رفتاری ، مشکلات توجه و فوبیای کودک در آینده باشد و همچینن جدال های زناشویی و فریادهایی که احتمالا در این جدال ها وجود دارند ، می توانند منجر به ناشنوایی نوزاد شوند .

 راه هایی برای کاهش استرس مادران در دوره بارداری

 بدانید و بپذیرید که ناراحتی های دوران بارداری موقتی است و در رابطه با کنار آمدن با این ناراحتی ها از پزشک متخصص خود سوال کنید .

 غذاهای سالم بخورید ، به مقدار کافی بخوابید و با تایید پزشک متخصص خود ورزش کنید ، زیرا ورزش می تواند به کاهش استرس کمک کند و همچینین از ناراحتی های معمول بارداری جلوگیری می کند .

 فعالیت هایی که ضروری نیستند ، انجام ندهید و از شریک زندگی خود بخواهید که در کارهای مربوط به خانه کمک کند .

 سعی کنید فعالیت های آرام بخش مانند یوگا را امتحان کنید ، زیرا می توانند به شما در کنترل استرس و آمادگی برای زایمان کمک کنند .

 افراد اطراف شما نیز می توانند در کاهش استرس کمک کننده باشند که می تواند شامل همسر ، خانواده یا دوستانتان باشد ، شما می توانید با هر فردی که مورد اعتماد است درباره استرس هایتان صحبت کنید و راهنمایی و پیشنهادهای آن ها را دریافت کنید .

افسردگی حین بارداری و اثرات آن بر جنین

افسردگی مادران در حین بارداری که عمدتا با علائمی مانند تغییر در اشتها و خواب ، کمبود انرژی ، احساس غم و گریه کردن بی دلیل همراه است ، یکی دیگر از عواملی است که باعث به دنیا آورد نوزاد نارس و کم وزن می شود . 

 طریقه تاثیر افسردگی مادر بر جنین

 مادری که به افسردگی مبتلاست ، خود مراقبتی ندارد و همین امر باعث می شود که به توصیه های متخصص در خصوص میزان خواب و تغدیه توجهی نشان ندهد.

 در چنین شرایطی مصرف دارو های متفاوت و دخانیات و الکل روز به روز بیشتر می شود که می توانند به جنینی که در حال رشد است آسیب برسانند .

 افسردگی گاهی باعث تفکرات خودکشی می شود و مادر باردار ممکن است به آسیب رساندن به خود یا جنین فکر کند .
 به طور کلی نتایج تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داده اند که افسردگی مادر در دوران بارداری می تواند باعث اختلالات عاطفی در دوران خردسالی کودک شود و همچنین زمینه ساز اختلالات رشدی عصبی و مشکلات یادگیری و انواع دیگر اختلالات روانی در آینده کودک شود .

 علائم پیش بینی کننده اختلال افسردگی مادر در حین بارداری

 داشتن سابقه خانوادگی اختلال افسردگی پس از قاعدگی یا پس از زایمان می تواند ریسک ابتلا به افسردگی حین بارداری را افزایش دهد .

 سن مادر در زمان بارداری نیز از عوامل تاثیر گذار است به این صورت که هرچه مادر کم سن و سال تر باشد خطر ابتلا بالا می رود .

 نداشتن حمایت خانوادگی و به تنهایی زندگی کردن مادر ، نیز می تواند زنگ خطر باشد .

 درگیری های زناشویی و خشونت خانگی هم می تواند از عوامل این اختلال محسوب شود .

 بارداری هایی که به صورت ناخواسته بوده اند نیز می توانند منجر به افسردگی مادر شوند .

زنان بارداری که به افسردگی مبتلا هستند می توانند به روانشناس و مشاور مراجعه کنند و از انواع درمان های فردی ، حمایتی ، خانواده درمانی و در مواقعی که افسردگی شدید باشد ، با تایید پزشک مخصوص خود ، از درمان های دارویی بهره ببرند .

مصرف دارو ها و الکل در دوران بارداری و اثرات آن بر جنین

مصرف انواع داروها و الکل در حین بارداری احتمال نقایض مادرزادی ، تولد نوزادان نارس و کم وزن و همچنین به دنیا آوردن نوزادان مرده را افزایش می دهد .

مصرف این مواد احتمال ابتلای کودک را به انواع مشکلات رفتاری در اوایل کودکی افزایش می دهد و حافظه و توجه او را تحت تاثیر قرار می دهند . علاوه بر این ، برخی یافته ها نشان می دهند نوزادانی که از مادران معتاد به کوکائین ، الکل یا تنباکو متولد می شوند ، ممکن است تغییراتی در ساختار مغز داشته باشند .

سندروم جنین الکلی هم عارضه دیگری است که نوزادان به آن دچار می شوند و به دلیل مصرف الکل توسط مادر در حین بارداری اتفاق می افتد . این سندروم غیر قابل درمان است و علائمی مانند کوچکی اندازه سر ، نقص قلب ، تحریک پذیری ، بیش فعالی ، عقب ماندگی ذهنی یا رشد حرکتی کند ، دارد . 

 کلام آخر

دوره جنینی یکی از حساس ترین دوره هاست و نیازمند مراقبت های ویژه ای است که باید توسط والدین ، به خصوص مادر انجام گیرد . در این دوره یک پل ارتباطی قوی بین مادر و جنین وجود دارد ، یعنی استرس و افسردگی مادر به جنین منتقل می شود و همچنین مصرف موادی که مضر هستند توسط مادر ، مانند انواع داروها و الکل ، ضررشان مستقیما به جنین وارد می شود . 

پیامد های منفی استرس ، افسردگی و مصرف الکل توسط مادر شامل نارس و یا کم وزن بودن به دنیا آمدن نوزاد ، یا حتی در مواردی مرگ و سقط جنین می شود . البته این تاثیرات منفی به همین دوره ختم نمی شوند و می توانند تمامی دوره های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند ، به عنوان مثال احتمال ابتلا به انواع اختلالات روانی ، مشکلات مغزی و غیره در این کودکان بسیار زیاد است . 

مادران باردار با رعایت نکاتی مانند تمرین یوگا ، تغذیه سالم ، ورزش و عدم مصرف الکل و غیره می توانند از جنین و نوزاد خود در مقابل بسیاری از عوامل آسیب زا محافظت کنند و نوزادانی سالم و تندرست به دنیا بیاورند .

علاوه بر عوامل ذکر شده در این مقاله می توان به علل دیگری مانند بیماری و ضعف جسمی مادر اشاره کرد که ممکن است مانع رشد کامل جنین شود . برای جلوگیری از این موارد بهتر است پیش از اقدام برای بارداری ، حتما به پزشک و متخصص تغذیه مراجعه شود . 

سوالات متداول

1- ✔️ چه عواملی می توانند باعث رشد نکردن جنین شوند ؟

✔️ در این دوره استرس ، افسردگی ومواردی از این قبیل می توانند باعث رشد نکردن جنین شوند . در متن مقاله به تمامی موارد آسیب زا همراه با نحوه اثرگذاری آنها بر جنین و روش های برطرف کردنشان اشاره شده است .

2- ✔️ آیا استرس مادر باعث عدم رشد جنین می شود ؟

✔️ بله احساس استرس مادر علاوه بر اینکه به طور مستقیم به جنین منتقل می شود ، اثرات جانبی دیگری بر او می گذارد و مانع از رشدش می شود که به طور کامل در این مقاله توضیح داده شده اند .

3- ✔️ مصرف الکل توسط مادر چگونه رشد جنین را تحت تاثیر قرار می دهد ؟

✔️ مصرف الکل توسط مادر منجر به اختلال جنین الکلی می شود که مانع رشد صحیح جنین می شود و نقایص جسمی و ذهنی برای کودک به بار می آورد که در این مقاله به طور کامل ذکر شده اند .

منبع : علت رشد نکردن جنین چیست